Қолаң

Журналдың осы санынан бастап «Сөз сыры» деген жаңа айдар ашып отырмыз. Мұнда қолданыста жүрген, болмаса ауыз әдебиеті үлгілерінде жиі ұшырасатын шығу төркіні көмескілене бастаған сөздер туралы әңгіме болады. Айдарды белгілі журналист, жергілікті өлкетанушы, күйші, ақын Дәулеткерей Құсайынов жүргізеді.

Әуелі әзіл ретінде. Жаңа қалам ұстап жүрген жас жазушылардың бірі Ғабит Мүсіреповтен:
– Ғабе, қолаң шаш деген не? – деп сұрапты.

Ғабең қолаң шаштың не екенін білмегенін жақтырыңқырамай:
– Қолаң шаш деп осы күні жапон шампунімен жуылған шашты айтады, – деген екен.

Тереңірек білгісі келген адам қолына «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінің» алтыншы томын алып парақтап қараса, «қалың, жуан, ұзын шаш» дегеннен басқа ештеңе таппайды. 100 томдық «Бабалар сөзінің» ғылыми қосымшалары да «қолаң» көне түрік тілінде «қалың, тығыз өскен шаш» дегеннен артық түсінік бере алмайды. «Қолооң», яғни «қалың» дегеннен шыққан тәрізді. Ол да мүмкін.

Бірақ, оған құлай кетейін десең, «Бұқар барсаң, қолаң бар, қолаңды көр де шашым көрі» несі?!

«Қыз Жібекте» «Кебісінің өкшесі Бұқардың гәуһар тасындай» демейтін бе еді. Бұқарда қалың бұқара қызыққан базар болған, шамасы. Ендеше, қолаң деген тауар болуы керек қой. Шын мәнісін «Қазақ тілінің әдеби сөздігінен» таптық.
Бақсақ, аттың қылынан немесе басқа да қылдан қалың етіп жасалған шашағы, әшекейленіп ағаш, сүйек сияқты т.б басқа қатты заттан сабы бар маса, шыбын-шіркейден қорғануға арналған желпуіш құрал екен.

Қаралым саны 2198

 

Құрметті оқырман!
Айтар ой, қосар пікір болса, жазып жіберіңіз. 
Мүмкіндігіне қарай ескеріп, болашақ жоспарымызға енгіземіз.

     Қосар ой      

 

Мекен-жайымыз:

Орал қаласы, Жеңіс 33/1

Телефон:

+7 708 434 2463